Uluslararası Para Fonu (IMF), dünya genelinde kamu borçlarının tarihi düzeylere ulaşacağını ve bu durumun küresel ekonomik istikrarı tehdit edebileceğini açıkladı. 2023 yılı itibarıyla birçok ülkenin borç yükü, pandeminin etkileri ve artan enflasyon ile birlikte daha da yükseldi. IMF'nin yayımladığı raporda, özel sektör ve devlet borçlarının artış trendinin, büyüyen mali zorluklarla birleşerek, önümüzdeki yıllarda daha büyük ekonomik sorunlara yol açabileceğine dikkat çekildi.
Kamu borçlarının artmasının birkaç temel nedeni bulunuyor. Öncelikle, COVID-19 pandemisi sürecinde hükümetlerin ekonomik duraklamaları önlemek amacıyla genişleyici mali politikalar uygulamaları, borç seviyelerinin hızla yükselmesine neden oldu. Ülkeler, alınan önlemlerle işsizlik oranlarını düşürmeye çalışırken, aynı zamanda sağlık sistemlerini güçlendirmek ve yerel işletmeleri desteklemek için de büyük harcamalar yaptı.
İkinci neden ise, küresel enflasyonun artışı. 2022 ve 2023 yıllarında birçok ülkede enflasyon oranları, yıllık bazda çift haneli rakamlara yükseldi. Bu durum, merkezi bankaların faiz oranlarını artırma ihtiyacını doğurdu ve mali yükümlülüklerin daha da zorlaşmasına yol açtı. Yüksek borç seviyeleri, borçlanma maliyetlerinin artmasına neden olarak ülkelerin bütçe açıklarını daha da derinleştiriyor.
IMF’nin son raporunda, kamu borçlarının artışının sadece borçlu ülkelerin değil, aynı zamanda tüm dünya ekonomisinin üzerindeki etkileri üzerinde duruluyor. Artan borç seviyeleri, ülkelerin mali politikalarını etkilerken, global ekonomik büyümeyi de olumsuz yönde etkileme riski taşıyor. Yükselen faiz oranları, yatırımcıların risk algısını artırarak, doğrudan yabancı yatırımda düşüşe neden olabilir.
Peki, bu sorunların üstesinden gelmek için ne gibi önlemler alınabilir? IMF, ülkelerin mali sürdürülebilirliklerini artırmak için yapısal reformlar ve vergi politikalarını gözden geçirmeleri gerektiğini vurguluyor. Kamu harcamalarının verimliliğinin artırılması, sosyal yardımların hedeflenmesi ve vergi gelirlerinin artırılması hem borç seviyelerinin kontrol altına alınmasına yardımcı olacak hem de mali disiplinin sağlanmasına katkı sunacaktır. Ayrıca, uluslararası iş birliğinin güçlendirilmesi ve küresel finansal sistemin daha dayanıklı hale getirilmesi gerektiği de belirtildi.
Sonuç olarak, IMF’nin uyarıları, kamu borçlarının artışının ciddi bir tehdit oluşturduğunu gözler önüne seriyor. Devletler, sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için daha dikkatli mali politikalar benimsemek zorunda. Bu bağlamda, IMF’nin önerilerine kulak vermek ve gerekli reformların hayata geçirilmesi için adımlar atmak, gelecekteki ekonomik belirsizlikleri en aza indirmek için kritik önem taşıyor.
